Oorzaken en wat kun je er tegen doen?
1. Inleiding
Schimmel en vocht in je woning zijn een veelvoorkomend probleem, vooral bij huurders. Dit kan niet alleen schade aan de woning veroorzaken, maar ook serieuze gevolgen hebben voor de gezondheid. Daarom is het belangrijk om schimmelvorming snel aan te pakken en zoveel mogelijk te voorkomen.
De Woonbond heeft zelfs een campagne gelanceerd om het probleem onder de aandacht te brengen. Vaak is schimmel niet direct het gevolg van een gebrek aan de woning zelf (zoals lekkages of optrekkend vocht, conform artikel 7:204 van het Burgerlijk Wetboek), maar wordt het veroorzaakt door het leefgedrag van bewoners. Dit wordt ook wel ‘bewonersgedrag’ genoemd.
In deze blog lees je hoe schimmel ontstaat, welke gevolgen het heeft en wat je kunt doen om het te voorkomen of op te lossen.
2. Welke schimmels komen voor in woningen en waarom zijn ze schadelijk?
Schimmels in huis kunnen verschillende gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals:
- Ademhalingsproblemen: Schimmelsporen kunnen astma en allergieën verergeren.
- Huidirritatie: Direct contact met schimmel kan huiduitslag of jeuk veroorzaken.
- Oog- en neusirritatie: Schimmel kan leiden tot geïrriteerde ogen, een verstopte neus of hoesten.
- Toxische effecten: Sommige schimmels produceren mycotoxines die hoofdpijn, vermoeidheid en ernstigere gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken.
Veelvoorkomende schimmels in huis:
- Zwarte schimmel (Stachybotrys chartarum): Vaak op vochtige muren, hout en textiel. Zeer schadelijk voor mensen met een zwak immuunsysteem.
- Aspergillus: Komt voor in vochtige ruimtes zoals badkamers en kelders en kan longinfecties veroorzaken.
- Penicillium: Groeit op waterbeschadigde oppervlakken en verergert allergieën en astmatische klachten.
- Cladosporium: Wordt vaak gevonden op houten oppervlakken en tapijten en kan ademhalingsproblemen veroorzaken.
- Alternaria: Groeit op vochtige plekken en kan allergieën verergeren.
3. Wat veroorzaakt vochtproblemen in huurwoningen?
Vochtproblemen kunnen ontstaan door:
- Bouwkundige gebreken: Slechte isolatie, lekkages, koudebruggen of onvoldoende ventilatie.
- Gebrekkig onderhoud: Verstopte ventilatieroosters of kapotte dakbedekking.
- Grondvocht: Optrekkend vocht uit de bodem.
- Onvoldoende ventilatie: Vocht uit koken, douchen en ademhalen blijft in de lucht hangen.
Een gemiddeld huishouden produceert dagelijks 10-15 liter vocht door onder andere ademhaling, koken en wassen. Dit vocht moet effectief worden afgevoerd om schimmel te voorkomen.
4. Natuurkundige feitjes over vocht
- Luchtvochtigheid
- Luchtvochtigheid is de hoeveelheid waterdamp in de lucht, uitgedrukt in procenten. Een relatieve luchtvochtigheid van 40% tot 60% zorgt voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. In de slaapkamer is een relatieve vochtigheid van 40% tot 50% aanbevolen voor een optimale nachtrust.
- Condensatie
- Condensatie gebeurt wanneer warme, vochtige lucht afkoelt en waterdamp verandert in vloeibaar water. Dit kan leiden tot schimmel als het niet snel wordt aangepakt.
- Temperatuur en het effect op vocht
- Warme lucht kan meer vocht bevatten dan koude lucht. Als de lucht afkoelt en de temperatuur het dauwpunt bereikt, ontstaat er condensatie. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren op koude ramen of muren.
- Verdamping
- Verdamping is het proces waarbij vloeistof overgaat in gas. Dit kost energie, waardoor de omgeving afkoelt. Bijvoorbeeld, wanneer zweet verdampt, koelt je huid af.
5. Waar vind je schimmel in je woning?
Schimmel komt vaak voor in vochtige, slecht geventileerde ruimtes, zoals:
- Badkamer: Kitranden, tegelvoegen en plafonds.
- Keuken: Achter kasten, onder de gootsteen en rondom ramen.
- Slaapkamer: Hoeken van muren en plafonds, vooral bij onvoldoende ventilatie.
- Kelder: Vochtige muren en slechte ventilatie.
- Zolder: Vaak koud en onvoldoende geventileerd.
- Vensterbanken: Door condensatie, vooral in de winter.
6. Hoe kun je schimmel voorkomen of bestrijden?
Probeer eerst alle schimmel te verwijderen en blijft dit doen.
- Gebruik schoonmaakazijn, soda of speciale schimmelverwijderaars.
- Droog de plek goed en behandel het met schimmelwerende producten.
- Gebruik schimmelbestendige verf om nieuwe groei te voorkomen.
- ______________________________________________________________________________________________________________________
7. Voorkomen van schimmel
- Ventileren
Zet dagelijks ramen en ventilatieroosters open, vooral in vochtige ruimtes.
Zorg dat mechanische ventilatie goed werkt en maak filters regelmatig schoon.
Een MV met een vochtsensor regelt de luchtvochtigheid automatisch.
- Verwarmen
Warm de woning voor het luchten eerst op, zodat de lucht meer waterdamp kan opnemen.
Zorg voor een constante temperatuur in huis.
Dubbel glas vermindert temperatuurverschillen en voorkomt condensatie.
- Vochtbronnen beperken
Zet een raam open of gebruik een afzuigsysteem tijdens het douchen en koken.
Douche kort en niet te warm.
Maak glazen wanden, muren en vloeren na het douchen droog met een raamwisser, want elke druppel door ’t putje, hoeft niet door de lucht…..
Droog was buiten of in een goed geventileerde ruimte.
- Extra maatregelen
Luchtontvochtiger: Bij hardnekkige vochtproblemen kan een luchtontvochtiger helpen.
Hygrometer: Meet de luchtvochtigheid en houd deze in de gaten.
Planten: Planten zoals sanseveria en graslelie kunnen helpen de luchtvochtigheid te reguleren.
8. Preventie is beter dan genezen
Door goed te ventileren, verwarmen en vochtbronnen te beperken, kun je schimmel voorkomen. Als je toch last hebt van schimmel en het niet weg krijgt, is het verstandig om een specialist in te schakelen.
Let op: Bij warme, vochtige buitentemperaturen is het soms beter om ramen dicht te houden om vocht buiten te houden. Houd ventilatieroosters echter altijd open voor luchtcirculatie.
Met de juiste maatregelen houd je jouw huis schimmelvrij en gezond!
