Helaas is het antwoord op deze vraag nee, hoewel artikel 22, lid 2 van de Grondwet spreekt van: “Bevordering van voldoende woongelegenheid is voorwerp van zorg van de Overheid”.
Artikel 22 is een zogenaamde sociale grondrecht en dus geen absolute verplichting voor de overheid. Dat de overheid deze zorg nu wel meer serieus gaat nemen, wordt wel duidelijk door de vele krantenberichten en artikelen op internet fora.
In Nederland leeft het overgrote deel van de bevolking in gesubsidieerde woningen, of dat nu is via huurtoeslag of via hypotheekrente aftrek. Maar een deel van de bevolking kan alleen maar huren in woningen boven de liberalisatiegrens van €710,68 (2017) en is dus afhankelijk van de grillen van de markt. En die huurmarkt is in delen van Nederland op hol geslagen en de markt wordt verstoord door:
- Veel te weinig huizen gebouwd – Een woning heeft een beperkte economische levensduur en wordt aan het einde vaak afgebroken. Daarvoor in de plaats moet weer nieuwe woningen worden gebouwd, maar dat is in de crisis jaren veel en veel te weinig gebeurd;
- De huren zijn in diezelfde crisis tijd gewoon blijven stijgen, i.t.t. tot de koopwoning prijzen*;
- Huren stijgen sneller dan de lonen: De huren in de vrije sector stijgen per jaar boven inflatoir en zijn niet aan een maximum gebonden*;
- Hoge grondprijzen van gemeenten: Doordat de overheid wil mee profiteren van de hoge huizenprijzen, zijn de grondprijzen enorm gestegen en worden woningen veel duurder;
- In Amsterdam geldt er een verplichting voor nieuwbouw om 30% te bouwen voor sociale huurmarkt. In de praktijk betekent dit dat de andere woningen dit financieren. Met huizen voor het middensegment redt je dit niet en dus wordt er vooral voor het hogere segment gebouwd;
- Enorme toename van expats en buitenlandse studenten in een krappe huurmarkt doen prijzen ook stijgen, want vooral de expats hebben een hoger inkomen en/of een 30% ruling (= 30% belasting over inkomen) en hebben dus meer te besteden;
- Vermogens heffing op spaargeld terwijl de spaarder nauwelijks of geen spaarrente meer ontvangt. Veel van de woningen die in Amsterdam worden gekocht, worden cash betaald. Men doet dit om nog enigszins rendement te maken op het vermogen.
* In een geliberaliseerde huurovereenkomst is de clausule opgenomen dat de verhuurder zelf mag bepalen met hoeveel procent de huren stijgen en dat kan zo maar 6% zijn. Niet tekenen voor deze clausule, betekent dat je de woning niet krijgt, voor jou een ander. Ongeveer 93% van de mensen verdient minder dan € 54.367 (bron NRC), maar als je meer verdient dan €40.349,- ben je aangewezen op deze middenhuur. Je krijgt dan (vaak) te maken met een inkomenseis van je bruto inkomen ten opzichte van de huur (vaak 4x de huur). Deze inkomenseis is er ook ter bescherming van de huurder om niet in de problemen te komen bij het betalen van de maandelijkse woonlasten. De ironie is dat door de grote huurstijging het inkomen achter blijft bij de huur en de huurder juist in de financiële problemen kan komen. De verhuurder is dan laconiek, dan ga je toch verhuizen, het probleem is dan alleen waar heen???
Gevolgen van deze tekorten voor de grote steden:
- In (delen van) grote steden zullen bewoners weg trekken en veranderen deze wijken in expat-woongebieden, dat zal van invloed zijn op de sociale cohesie;
- Files worden langer en treinen worden nog overvoller, want stedelingen zoeken hun heil in randgemeenten*;
- Verzorging van ouderen komt onder druk te staan, want ook senioren kunnen niet meer in de stad wonen, omdat hun pensioen niet wordt geïndexeerd*;
Oplossing:
- Meer bouwen en vooral goed afstemmen op de woonwensen van nu en maar ontwikkel ook een visie voor later;
- Liberalisatiegrens verhogen naar €1000,- en geef woningcorporaties de mogelijkheid om het woningbestand van de middenhuur te beheren. Zij kunnen goedkoper lenen en dus goedkoper bouwen. De huurstijgingen zullen voor dit segment dan door de minister worden vastgesteld en zo beter worden bewaakt;
- Nog veel meer bouwen.
Lees meer over dit onderwerp:
http://www.at5.nl/artikelen/173572/expats-veroveren-de-stad-ze-betalen-zo-1700-euro-huur
http://www.at5.nl/artikelen/173574/sluisbuurt-krijgt-ruimere-en-duurdere-woningen
https://www.volkskrant.nl/binnenland/utrecht-en-amsterdam-begrenzen-huurprijzen-gevraagde-prijzen-zijn-van-god-los~a4500035/
https://www.volkskrant.nl/4475815
https://www.volkskrant.nl/4494450/
